İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishaneler Komisyonu, Diyarbakır Şubesi’nde düzenlediği basın toplantısında “Hasta Mahpuslar Raporu”nu kamuoyuna sundu. Rapora göre, Türkiye hapishanelerinde 335’i ağır olmak üzere en az 1.412 hasta mahpus bulunuyor.
“Veriler Buzdağının Görünen Kısmı”
İHD Eş Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, Adalet Bakanlığı’nın hasta mahpuslara dair sağlık verilerini paylaşmaktan kaçındığını belirterek, açıkladıkları verilerin güncel ve kritik önem taşıdığını vurguladı. “Hapishaneler, bu ülkenin en ağır insan hakları ihlallerinin yaşandığı yerler. Paylaştığımız veriler, sadece buzdağının görünen kısmı” ifadelerini kullandı.
Öcalan’ın Çağrısı ve Çözüm Beklentisi
Küçükbalaban, Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’taki “Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı”nın önemine dikkat çekerek, “40 yıllık savaşın yarattığı tahribatlar var. Bu tahribatların giderilmesi için Öcalan’ın çağrısı önemli bir adım. Ancak devletin somut bir yol haritası ortaya koymadığını görüyoruz” dedi.
DEM Parti heyetinin Adalet Bakanlığı ile yaptığı görüşmeye de değinen Küçükbalaban, “Kürt meselesinin çözümü için atılacak adımlardan en acili, hasta mahpusların tahliye edilerek sağlık hakkına kavuşmalarıdır” diye konuştu.
“Umut Hakkı” ve Geçmişle Yüzleşme
“Umut hakkı” kavramının altını çizen Küçükbalaban, “Köy boşaltmalar, faili meçhuller ve geçmişle yüzleşme konusunda adım atılması, iyi niyet göstergesi olacaktır. Savaşın yıkıcı etkileri o kadar büyük ki, devletin bu adımları atması gerekiyor” dedi.
Rapordan Çarpıcı Tespitler
İHD’nin raporunda, hasta mahpusların yaşadığı sorunlara dair çarpıcı detaylar yer aldı:
- 1.412 hasta mahpusun 161’i kadın, 1.251’i erkek.
- 335 mahpus ağır hasta, 230’u tek başına yaşamını sürdüremiyor.
- 105 mahpusun desteğe, 188 mahpusun sürekli tıbbi kontrole ihtiyacı var.
- 38 mahpus acil ameliyat, 21 mahpus tedavi bekliyor.
Hapishanelerdeki Sağlık İhlalleri
- Kelepçeli muayene ve güvenlik görevlilerinin muayene odasına girmesi, hasta-doktor mahremiyetini ihlal ediyor.
- Hastane sevkleri, insanlık dışı koşullarda yapılıyor; hasta mahpuslar saatlerce havasız araçlarda bekletiliyor.
- Revir ve hastane randevuları aylarca geciktiriliyor.
- Hücre koşulları sağlıksız; temiz su, yeterli beslenme ve hijyen sorunları yaşanıyor.
- Yüksek güvenlikli hapishanelerde tek kişilik hücreler, mahpusların sağlık durumunu daha da kötüleştiriyor.
İHD’nin Talepleri
- Ağır hasta mahpuslar derhal tahliye edilmeli, tedavileri aileleri yanında sürdürülmeli.
- Kelepçeli muayene uygulaması sona erdirilmeli.
- Hastane sevkleri ambulanslarla yapılmalı, insanlık dışı nakil araçları kaldırılmalı.
- Adalet Bakanlığı, BM Mandela Kuralları’na uyum sağlayacak düzenlemeler yapmalı.
Rapor, hapishanelerdeki sağlık krizinin insan hakları ihlali boyutuna dikkat çekerek, acil çözüm çağrısı yapıyor. İHD, “Barışın şartı olmaz, demokrasinin şartı olmaz. Devletin adım atması gerekiyor” diyerek yetkilileri göreve davet etti.
(MA)
