Gazze ateşkesinin detayları

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

On binlerce Filistinlinin ölümüne ve Orta Doğu’nun cehenneme dönmesine neden olan 15 aylık çatışmaların ardından İsrail ve Hamas arasında ateşkes sağlandı. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani, Gazze Şeridi’nde ateşkesin 19 Ocak’ta başlayacağını açıkladı.

Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani, Gazze Şeridi’nde ateşkesin 19 Ocak’ta başlayacağını duyurdu. Anlaşma, altı haftalık bir ilk ateşkes aşamasını özetliyor ve İsrail güçlerinin Gazze’den kademeli olarak çekilmesini ve İsrail tarafından tutulan Filistinli tutuklulara karşılık Hamas tarafından tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını içeriyor.

Anlaşma, ABD’nin desteğiyle Mısırlı ve Katarlı arabulucular tarafından aylardır sürdürülen müzakerelerin ardından ve ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden hemen önce geldi.

Gazze’deki hâkim Filistinli militan grup Hamas, Reuters’a yaptığı açıklamada heyetinin ateşkes anlaşması ve rehinelerin iadesi için arabuluculara onay verdiğini söyledi.

ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump son gelişmeye ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Rehineler için bir anlaşmamız var. Kısa süre içinde serbest kalacaklar” dedi.

ABD Başkanı Joe Biden ateşkes duyurusunun ardından yaptığı açıklamada “ABD, Mısır ve Katar’ın beraber yürüttüğü diplomasi sonucunda İsrail ile Hamas ateşkese ve rehine anlaşmasına vardı” ifadelerini kullandı.

Oylama perşembe günü yapılacak

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Avrupa ziyaretini kısa keserek güvenlik kabinesi ve hükümetin anlaşmayla ilgili oylamalarına katılmak üzere gece İsrail’e geri döneceğini söyledi; bu da oylamaların muhtemelen Perşembe günü ya da Perşembe günü yapılacağı anlamına geliyor.

Anlaşmanın son hali henüz teyit edilmedi. Ancak iki tarafın müzekere ettiği metindeki bazı detaylar şöyle:

1. Aşama: 42 günlük ateşkes

BBC’ye konuşan bir Filistinli yetkili, ateşkesin ilk gününde Hamas’ın üç rehineyi serbest bırakacağını söyledi. Bu adımı takiben İsrail, Netzarim Koridoru da dahil olmak üzere Gazze’deki yerleşim alanlarından askerlerini çekmeye başlayacak.

Bundan bir hafta sonra Hamas dört rehineyi daha serbest bırakacak. İsrail buna karşılık Gazze Şeridi’nin güneyine kaçmak zorunda kalan halkın, kuzeydeki evlerine dönmesine izin verecek. Bu yolu yürüyerek aşacak olanlar, sahil tarafından, araçla gidecek olanlar ise Gazze Şeridi’nin merkezinden geçen Selahaddin yoluna paralel bir başka yoldan seyahat edebilecek.

Reuters tarafından görülen anlaşmanın bir kopyasına göre İsrail, Gazze ateşkes anlaşmasının 1. aşamasında Mısır sınırındaki Philadelphi koridorundaki güçlerini kademeli olarak azaltacak ve en geç 50. günde çekilmeyi tamamlayacak. Koridor, Katar ve ABD ile birlikte arabulucu olan Mısır’ın İsrail’in Mayıs ayında ele geçirdikten sonra çekilmesini talep etmesiyle ateşkes anlaşmasını güvence altına alma çabalarında engel oluşturmuştu.

Planın bu aşamasında, İsrail birliklerinin Mısır ile Gazze arasındaki Philadelphi Koridoru’nda kalmaya devam edeceği bildiriliyor.

Reuters haber ajansına göre, ateşkesin ilk birkaç gününde bazı İsrail birlikleri Gazze Şeridi’ndeki bazı bölgelerden çekilecek. Mısır ile Gazze arasındaki Rafah Sınır Kapısı, hasta ve yaralıların tahliyesi için kademeli olarak açılacak.

İsrail’in Gazze’nin kuzeyi ve doğusundaki iki sınır bölgesinde 800 metrelik birer tampon bölge oluşturması da planlanıyor. Yine bu aşamada Hamas ve müttefiki Filistin İslami Cihad’ın, toplam 33 rehineyi serbest bırakması bekleniyor.

Karşılığında serbest bırakılacak 1000 Filistinli mahkum veya tutuklu arasında 7 Ekim 2023 saldırısına katılan savaşçıların bulunmayacağı kaydediliyor.

Ateşkesin 16. gününde İsrail ile Hamas’ın, planın ikinci ve üçüncü aşamaları ile ilgili detaylar üzerinde görüşmelere başlaması bekleniyor.

2. Aşama : Kalan rehinelerin İsrail’e iadesi

Planın ikinci aşamasında, erkek askerler ve genç sivil erkek rehineler dahil olmak üzere yaşayan rehineler serbest bırakılacak. Ölü rehinelerin cenazeleri de teslim edilecek.

İsrail, Gazze’de 94 rehine bulunduğunu ve bunlardan 34’ünün ölü olduğunun değerlendirildiğini açıklıyor.
Ayrıca 7 Ekim 2023’te başlayan savaştan önce kaçırılan dört İsrailli de Gazze’de tutuluyordu. Bunlardan ikisinin ölü olduğu biliniyor.

3. Aşama: Gazze’nin yeniden inşası

Ateşkes planının üçüncü aşamasında, büyük bir yıkım yaşayan Gazze’nin yeniden inşa edilmesi var.

Henüz üzerinde anlaşmaya varılmayan başlıklar neler?

İsrail ile Hamas arasında ateşkesin ikinci ve üçüncü aşamaları konusunda henüz bir anlaşmaya varılmadı.
Bunlarla ilgili müzakereler ateşkes sürecinin 16. gününde başlayacak. Ancak burada da halen bazı anlaşmazlık noktaları öne çıkıyor. Bunlardan biri Gazze’yi kimin yöneteceği sorusu.

İsrail, Hamas’ın Gazze’yi yönetmeye devam etmesine izin vermeyi kabul etmiyor. Ayrıca, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi’nin de Gazze’yi yönetmesine izin vermeyi reddediyor. İsrail, çatışmalar sonrası Gazze üzerindeki güvenlik kontrolünü elinde tutmak istiyor.

İsrail, Filistin Yönetimi yeniden yapılanmayı tamamlayana kadar, Gazze’nin geçici bir yönetimin kontrolünde olması için ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri ile bir plan üzerine çalışıyor. Sonrasında oluşturulacak yeni yönetimin kalıcı olmasının sağlanması planlanıyor.

Hamas ise rehinelerin serbest bırakılmasını içeren ilk aşama sonrası, İsrail’in kalıcı bir anlaşma yapmaya yanaşmamasıyla ilgili endişelere sahip olabilir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas ile barış sürecini kabul etse bile, kabinesinin geri kalanını ikna edemeyebilir.

Kabinesindeki aşırı sağcı isimler Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Hamasla bu sürece karşı çıkıyor. Smotrich, anlaşmanın İsrail’in ulusal güvenliği için “bir felaket” olacağını ve bunu desteklemeyi reddedeceği mesajını paylaştı.

Hamas: Bu ateşkes halkımızın zaferidir

Ateşkese ilişkin Hamas’tan gelen ilk açıklamada şu satırlara yer verildi:

“Ateşkes, halkımızın 15 ayı aşkın bir süredir Gazze’de gösterdiği kahramanca direnişin ve cesur direnişin bir sonucudur. Gazze’ye yönelik saldırganlığı sona erdiren anlaşma halkımız, direnişimiz, ulusumuz ve özgür dünya için bir zaferdir”

İsrailli rehinelerin aileleri temkinli

İsrail’de ‘Rehineler ve Kayıp Aileleri Forumu’ gelişmeleri temkinli bir şekilde memnuniyetle karşıladı ancak anlaşmanın tam olarak uygulanamayabileceğinden endişe duyduğunu belirtti. “Bizler, 98 rehinenin aileleri olarak, sevdiklerimizi eve getirme anlaşmasını büyük bir sevinçle karşılıyoruz” diyen forum, şöyle devam etti:

“Kasım 2023’ten bu yana bu anı endişeyle bekliyorduk ve şimdi, aile üyelerimizin Hamas tünellerinde tutulduğu 460 günü aşkın sürenin ardından, sevdiklerimizle yeniden bir araya gelmeye her zamankinden daha yakınız. Bu, bizi tüm rehinelerin geri döndüğünü görmeye yaklaştıran önemli bir adımdır(yaşayanların rehabilitasyonu ve ölenlerin uygun şekilde gömülmesi için). Bununla birlikte, anlaşmanın tam olarak uygulanamaması ve rehinelerin geride bırakılması ihtimaline ilişkin derin kaygı ve endişelerimiz devam etmektedir. Anlaşmanın tüm aşamalarının yerine getirilmesini sağlayacak düzenlemelerin ivedilikle yapılması çağrısında bulunuyoruz. Son rehinenin de evine döndüğünü görene kadar rahat etmeyeceğiz”

Gazete Oksijen

Uygulamayı Yükle

Uygulamamızı yükleyerek içeriklerimize daha hızlı ve kolay erişim sağlayabilirsiniz.